MODERN SERACILIK YATIRIMINDA DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR

SERA YAPILACAK YER

Seraların kurulacağı yerin eğimi % 1­2 arasında olmalıdır. Rüzgarlı ve hava kirliliğiolan bölgelerden uzakta olmalı; su , doğalgaz ve elektrik hatlarına yakın olmalıdır. Kış sıcaklığının ­5 derecenin altına düşmediği bölgeler seçilmelidir. Seranın yola yakın olması gerekir ancak tozlu yollara çok yakın olması seranın üstünün tozlanarak sera içine girecek ışıgın azalmasına ve temizleme için ilab­ve maliyete neden olmaktadır.

SERA ALANI

Modern anlamda bir sera işletmesi en az 30 da ( 30.000 m2 ) olmalıdır.

SERA YÖNÜ

Akdeniz İkim kuşağı üzerinde bulunan ülkelerde sera uzun ekseni Kuzey ­ Güney doğrultusunda olmalıdır.


SERA TEMELLERİ

Seralarda prizmatik ve silindirik temeller kullanılmalıdır. Prizmatik temeller, taşıma gücü yüksek sağlam zeminlerde açıklığı fazla olmayan plastik ve cam seralarda en az 40 x 40 kesitinde ve 60 cm deriliğinde 300 dozlu betondan yapılmalıdır. Slindirik temeller en az 40 cm çapında 60 cm derinliğinde ve 300 dozlu betondan yapılmalıdır. Ayrıca dört tarafına taşkın sulardan korumak için 20 ­ 30 cm genişliğinde zemin altı (subasman) yapılmalıdır.


SERA GENİŞLİĞİ

Tünel genişliği 8 ­ 15 metre arasında olmalı tünel uzunluğu 60 ­ 125 metre arasında olmalıdır.


SERALARDA YAN DUVAR YÜKSEKLİĞİ

Seralarda etkili bir mekanizasyon yapılabilmesi için yan duvar yüksekliği; sebze,fide ve kesme çiçek seralarında oluk altı en az 4 metre olmalı ideal oluk altı yükseklik seçimi 6,4 metre olmalıdır.


SERA KONSTRÜKSİYON PROFİLLERİ

Sera konstrüksiyon profilleri, sera ypı elemanlarına etki eden sabit ve hareketli yükler hesaplanarak eğilme, pandantif(sarkı) ve flambaj (esneme,bel verme) yönünden statik analizleri yapılarak seçilmelidir. Sera yapımında iskelet malzemesi olarak kolon ve çatı makasını oluşturan elemanların seçiminde standart galvanizli çelik profiller kullanılmalıdır.Beşik çatı cam seralarda kolon ve aşıklarda I 100 profili, merteklerde T 60 profili, diğer elemanlarda L 40, 40, 4 profili; plastik kaplı yay çatılı ve gotik çatılı seralarda ise kolonlarda 3" çelik profil boru çatı makaslarında ise 2" profil boru kullanılmalıdır. Kolonlar, beşik çatılı cam seralarda 300 ­ 500 cm aralıklarla, plastik kaplı yay çatı ve gotik çatılı seralarda ise rüzgar etkisini azaltacak şekilde planlanmalıdır. Kapı ve havalandırma pencerelerinde L 30,30,3 profil çelik malzeme kullanılmalıdır.


SERALARDA UYGULANAN ÇATI TİPLERİ VE ÖLÇÜLERİ

Cam örtülü seralar için beşşik çatı ve venlo tipi, plastik seralar için gotik çatı tipleri kullanılmalıdır. Sera çatısı eğim açısı 26 derece iel 32 derece arasında olmalıdır. Mahya yüksekliği ise açıklığın 1/4 ü ile1/5 i kadar olmalıdır.


SERALARDA KAPI GENİŞLİKLERİ

Seralarda kapılar tek kanatlı olacak ise en az 120x220 cm boyutlarında çift kanatlı olacak ise en az 240x220 cm boyutlarında yapılmalıdır.


SERA ÖRTÜ MALZEMELERİ

Sera örtü malzemeleri şunlardır;

1-Cam

2-Yumuşak Plastikler: Polietilen(PE), Polivinilclorid(PVC), Polivinilflorid(PVF), Polyester, Ethilvinilasetat (EVA), Monarfleks

3-Sert (RİJİT) Plastikler : Cam elyaflı polyester (GRP), Polycarbonat (PC), Fiberglass, Polimetilmetakrilat(PMMA)


Sera örtülmesinde kullanılan camların kalınlığı genellikle seraların yan yüzeylerinde 3 mm çatıda ise 4 mm olarak seçilir. Cam boyutları 100x65 cm, 120x75cm ya da 100x165 cm olmalıdır.Küçük ebatta cam kullanılması taşıyıcı malzeme miktarını arttıracak aynı zamanda ışık kaybına neden olacaktır. Plastik örtü malzemesi olarak dayanım ömrü 3­4 yıldan az olan UV+IR+AF katkılı yumuşak plastik örtü kullanılmalıdır. Sert plastiklerde ise kalınlıkları çift kanatlı olanlarda 4­16 mm 3 katlı olanlarda 10­16 mm arasında değişen polycarbonat örtü malzemesi veya solar radyasyon geçirgenliği % 80 kalınlığı 0,8 ­1,5 mm arasında değişen Cam takviyeli polyester kullanılmalıdır.

Ülkemizde kullanılan plastik sera örtü malzemeleri ve özellikleri aşağıdaki gibidir.

Normal PE Plastik: Güneş ışınlarına karşı dayanımı 1 yıldır. Aynı zamanda ülkemizde şiddetli güneş ışınımı olması nedeniyle bir üretim sezonundan sonra bu plastikler değiştirilmelidir. Sonbaharda seralara örtülerek kışın mümkün olduğu kadar fazla ışık geçirimi sağlar.

UV Katkılı PE Plastik: İçine UV katkı maddesi katıldığından dayanım ömrü 2 yıldır. UV katkı maddesinden dolayı sarı renge sahiptir. Plastiğin kuru olduğu koşullarda IR ışınlarını geçirirler.

IR Katkılı PE plastik: İçerisine üretim esnasında IR katkı maddesi katıldığından uzun dalgalı ışınları belli oranda geçirir.

Antifog PE Plastik: Antifog katkı maddesi plastiğin iç yüzeyinde yoğunlaşan su buharının damlacıklar halinde değil, camda olduğu gibi ince bir film şeklinde yayılmasını sağlar.Buda ışık geçirgenliğini olumlu yönde etkiler ve böylece diğer plastiklere göre daha fazla ışınımın sera içine ulaşmasını sağlar.

Polycarbonat: Çift katlı veya çok katlı olarak imal edilen arasında hava boşluğu bulunan saydam tabakalar halindeki bir sera örtü malzemesidir. Kalınlıkları çift katlı olanlarda 4­16 mm, üç katlı olanlarda 10 – 16 mm arasında değişmektedir. Solar radyasyon geçirgenliği camdan az olmaz üzere boyutlarına bağlı olarak % 70 – 80 arasında değişmektedir.Çift katlı PC camdan on kat daha hafiftir dolayısıyla daha az yoğunlukta destek yapısı kullanılır.PC örtü malzemesinin ışık geçirgenliği nem yoğunlaşması ve toz birikmesine bağlı olarak yıla % 1 oranında azalır.

Cam Takviyeli Polyester GRP : Polyester malzemenin cam lifleriyle güçlendirilmesi yoluyla elde edilir. GRP örtü malzemesi yüzeyi renk değişimine karşı korunmuş ve Polyvinyl fluorid (PVF veya Tedlar ) veya Pohietilen Terephtalate (mehinex) ile kaplanmış oluklu tabakalardan meydana gelmiştir. Solar radyasyon geçirgenliği % 80 düzeyindedir.Plakaların kalınlığı 0,8 – 1,5 mm arasında değişir ve genellikle 1 mm kalınlığındadır. Plakaların genişliği profile bağlı olarak 0,8­ 1 m arasında değişmektedir.

PVC Levhalar: Mat ve şeffaf olarak üretilen ışık geçirgenliği % 85 olan dayanıklı (5­ 10 yıl ) hafif ve çivi ile çakılabilen ve yapıştırılabilen plastik örtülerdir. Ancak zamanla ışık geçirgenliğinin azalması doluya karşu dayanıksız olması kolay parçalanabilir ve kolay yanabilir olması bu levhaların olumsuz özellikleridir.

Plexicam Levhalar: Boşluklu ve çift katlı olarak üretilen özel alüminyum ya da çelik konstrüksiyon üzerine monte edilen ışık geçirgenliği cama oranla daha az olan tamiri ve montajı kolay olan morötesi ışıkları geçirmeyen dayanıklı plastik örtülerdir. Bu örtülerin zamanla ışık geçirgenliğinde bir azalma olmaz ancak ısı ve nemle genleşmeye uğrayabilirler ve kolay yanarlar.